جرثقیل دروازه ای سازه ای بسیار پرکاربرد در صنعت بوده که با نام گنتری کرین (Gantry crane) نیز شناخته می شود . این سازه پرکاربرد بیشتر برای تخلیه بار در بندرگاه ها و سایر مکان های دیگر از کانتینر ها و در مکان های چون پل سازی که بر روی خرپای جلوی رونده تعبیه می شوند استفاده می شوند . این سازه انواع مختلفی داشته که از مهمترین و رایج ترین نوع جرثقیل دروازه ای ، zpmc بوده که در کشور ما نیز مورد استفاده قرار می گیرد . در ضمن در برخی موارد که در سوله های که امکان استفاده از جرثقیل نیست و یا سوله طویلی که امکان نصب تیر حمال به دلیل کمبود جا نبوده نصب جرثقیل دروازه ای بهینه تر و به صرفه تر بوده که بر روی آن ها می توان باسکول نصب نمود باسکول جرثقیل بسیار در صنعت پر کاربرد می باشد.
در محوطه های باز معمولا برای دپو کردن مواد اولیه و یا انجام مراحلی از ساخت جابجاییهای سنگین را می توان با جرثقیل دروازه ای انجام داد. این جرثقیلها در دو نوع تک پل و جفت پل بسته به دهانه و ظرفیت ساخته می شوند. جرثقیلهای دروازه ای سازه ای با یک و یا دو پل و چهار ستون می باشند که ریلهای حرکت طولی جرثقیل بر روی زمین نصب می شوند.
جرثقیلهای دروازه ای در مواردی که نیاز به ظرفیتهای بالا و دهانه های بالا می باشد کاربری بسیاری دارند. طراحی و ساخت این دستگاهها پیچیده تر از جرثقیلهای سقفی می باشد بنابراین در ساخت این جرثقیلها بایستی شرکت سازنده توانمندی بالایی داشته باشد. در اکثر موارد دیده می شود که بدلیل عدم رعایت اصول مهندسی حتی در شرکتهای با تجربه ، سازه نهایی سنگینتر از حد نیاز بوده و استهلاک بالایی مخصوصا در حرکت طولی بوجود می آید.
جرثقیلهای دروازه ای قابلیت نصب سریع و آسان راهرو، مگنت، چنگک، کابین و سایر تجهیزات جانبی را دارند. در بنادر و مراکز دپوی فولاد و کانتینر و کوپه سنگ جرثقیلهای دروازه ای سنگین کاربرد زیادی دارند. گروه کاری در طراحی سازه و انتخاب تجهیزات نقش مهمی را ایفا می کند و بسته با نوع و سنگینی بار در مواردی از دو وینج بالابری در این جرثقیلها استفاده می شود.
دقت بالا و هزینه پایین بخصوص در مواردی که طول مسیر حرکت زیاد باشد از مزیتهای جرثقیل دروازه ای می باشد.
در جابجایی های فوق سنگین اکثرا استفاده از جرثقیل سقفی بدلیل نیاز به ستونها و تیر حمالهای سنگین اقتصادی نبوده و در اکثر موارد از جرثقیلهای دروازه ای استفاده می شود. جرثقیلهای دروازه ای می تواند دارای یک یا دو کنسول در امتداد پلهای اصلی باشد که قابلیتهای و مزیتهای بیشتری به دستگاه باسکول جرثقیل دروازه ای می دهد. از این قابلیتها می توان به موارد زیر اشاره کرد.
– انتقال مواد از محیط بین دو ریل به قسمت بیرون ریل
– امکان جابجایی و بارگیری بیشتر در کناره های پلها
– وزن سازه ای سبک در مقایسه با دهانه مشابه بدون کنسول
دهانه جرثقیلهای دروازه ای تا 30 الی 35 متر، توجیه اقتصادی استفاده از این دستگاهها را بالا می برد.